Najstarsza Polska piosenka - Oj chmielu, chmielu

Najstarsza Polska piosenka – Oj chmielu, chmielu

Jaka jest najstarsza Polska piosenka?

Zadając sobie to pytanie, większości z nas na myśl przychodzi Bogurodzica. Dużo w tym racji. Już w szkole każdy z nas wiedział, że polscy rycerze przed bitwą zawsze odśpiewują słowa Bogurodzicy. Przez to naturalnie kojarzymy ten utwór z czymś bardzo, bardzo starym.

Jest jednak dzieło o znacznie dłuższym rodowodzie. Oj chmielu, chmielu – bo o nim mowa to najstarsza znana Polska piosenka. Obecna na obszarze całej Polski, od co najmniej tysiąca lat!!! Oznacza to, że była śpiewana jeszcze w czasach pogańskich. Według badaczy piosenka ta była wykorzystywana w czasie słowiańskich oczepin, czyli dawnego obrzędu weselnego, podczas którego panna młoda przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny.

Koncertu zespołu Percival wykonujący swoją interpretację piosenki.

Oj, chmielu, chmielu, ty bujne ziele,
Nie będzie bez cię żadne wesele,
Ref: Oj, chmielu, oj, niebożę,
To na dół, to ku górze,
Chmielu niebożę!

Co ciekawe jeszcze nie tak dawno, bo z końcem XIX w. Oj chmielu, chmielu był powszechnie znanym utworem zarówno na dworach szlacheckich, jak i w chłopskich domach. Niestety zwyczaj ten nie uchował się do naszych czasów,  najdłużej przetrwał w ludowej tradycji. Ponownie odwołując się do ustaleń znawców tematu tym razem – mitologii słowiańskiej, można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć hipotezę, że biesiadnicy śpiewali ku czci bliżej nam nieznanego obecnie – Bóstwa Chmielu.

Problem z mitologią słowiańską niestety jest taki, że nie zachowały się żadne konkretne zapisy mówiące o tzw. panteonie bóstw słowiańskich. Naukowcy bazują na zapisach kronikarzy, którzy z wiadomych przyczyn nie byli przychylni niczemu co jest niechrześcijańskie. Pozostają więc domysły, ludowe zwyczaje, które również były różne na nawet małych obszarach kraju oraz badania archeologiczne. Powtarzający się archaiczny typ budowy g1-d1-e1 piosenki oj chmielu, chmielu potwierdza tylko jej bardzo stare pochodzenie.

Warto na podsumowanie tego krótkiego wpisu mieć świadomość tego jak wiele do odkrycia niezwykłych kart ma nadal historia naszego kraju. Dlatego zapamiętajmy – Najstarsza Polska piosenka – Oj chmielu, chmielu. 

Najstarsza Polska piosenka - Oj chmielu, chmielu
Melodia pieśni Oj chmielu według Zygmunta Glogera (źródło: Encyklopedja staropolska ilustrowana, Warszawa 1900, PD). – Wikipedia.pl