Przełom listopada i grudnia to najjaśniejszy czas tych szarych jesiennych dni. Najjaśniejszy z jednego powodu, w tym czasie w wielu miejscach na świecie rozświetla się blask bożonarodzeniowych jarmarków, trwających od ostatnich dni listopada, do wigilijnego wieczoru, a w niektórych miastach nawet do pierwszych dni stycznia.
Tradycja przyozdabiania choinek i domów sięga odległych lat, a gdzie szukać jej początków, najlepiej w legendach. Jedna z nich opowiada o strojnej choince.
Legenda o niedźwiedziu i małej jodełce.
Kiedy na ziemi pojawiło się Dzieciątko Jezus ze wszystkich stron wędrowały zwierzęta by go zobaczyć. Każde zwierzątko niosło z sobą drobny prezent, tylko jeden niedźwiedź wędrując wraz z nimi nie miał nic. Kiedy się zorientował, postanowił naprawić swój błąd i nie namyślając się długo podniósł z ziemi małą jodełkę. Wędrując z nią w zimną grudniową noc, jodełka pokryła się lodem. Drobinki lodu przybrały kształt przezroczystych sopelków. Blask Księżyca odbijając się w lodowych sopelkach tworzył tęczowe refleksy, które dawały niesamowite wrażenie. Tym sposobem niedźwiedź dzierżył w swych łapach piękny prezent.
Na pamiątkę tego zdarzenia ludzie zaczęli przyozdabiać choinki, drzewa, domy wszystko wokół siebie dla upamiętnienia tego grudniowego dnia.
Jarmarki.
Historia rozwoju jarmarków datuje się od średniowiecza. XII-XIII wiek to czasy kiedy potrzeba wymiany towarów stawała się coraz większa. Jarmarki zaczęto organizować przy okazji świąt kościelnych, ponieważ w wielu miejscach święta przyciągały do kościołów wiernych i mogli oni połączyć wizytę w kościele z zakupami. Pierwsze place, na których odbywały się jarmarki były w pobliżu kościołów i na nich często cyklicznie w stałych porach roku organizowano spotkania kupców z lokalną ludnością.
Wraz z rozwojem komunikacji i odkryciami geograficznymi forma jarmarkowej organizacji handlu stopniowo malała. Rolę jarmarków przejmować zaczęły stacjonarne targi odbywające się co tydzień w określone dni.
Jarmarki bożonarodzeniowe.
Pierwsze jarmarki połączone ze zbliżającymi się świętami zaczęto organizować w XII wieku na terenach Austrii, zapiski dotyczące Wiednia pochodzą z roku 1294, kolejne miasta na liście to Innsbruck i Salzburg. Największy ich rozwój przypada jednak na Niemcy. Na ziemiach niemieckich pierwsze Weihnaschtsmarkt powstawały już w XIV wieku. Frankfurt z datą 1393 uznawany jest za miasto, w którym Niemcy zorganizowali pierwszy tego typu jarmark.
Początkowe jarmarki, zdecydowanie różniły się od obecnych, choć i wówczas pojawiało się wiele akcentów nawiązujących do zbliżających się świąt.
Wiek XVI kiedy to z nowych światów zaczęły napływać wcześniej nieznane produktu, zmieniały się oblicza świątecznych jarmarków.
Światowy prym w organizowaniu bożonarodzeniowych jarmarków wiodą Niemcy. Na terenie ich kraju w każdym miasteczku, dużym i małym mieście odbywają się corocznie na przełomie listopada i grudnia świąteczne jarmarki.
Niemieckie Weihnaschtsmarkt
Frankfurt
Uznawany za najstarszy w Niemczech jarmark, odbywa się w centralnym miejscu miasta. Na ponad 200 rozświetlonych świątecznymi ozdobami straganach oferuje się wszystko co najlepsze z przeznaczeniem na świąteczny czas. Zabawki, stroiki, szklane bombki, wyroby rękodzieła artystycznego połączone ze sprzedażą przeróżnych smakołyków to wszystko znajduje się na straganach. Przechadzając się wśród tych wszystkich dóbr można popijając lokalną specjalność- jabłkowe wino, wysłuchać koncertu 50 dzwonów rozbrzmiewających z wież 10 różnych kościołów. Nad wszystkim góruje 30 metrowa przystrojona choinka.
Drezno – Striezelmarkt
Jarmark w Dreźnie został wpisany na listę 100 największych atrakcji turystycznych Niemiec. W 1434 roku odbył się po raz pierwszy i nieprzerwanie trwa do dziś. Nazwę zawdzięcza bożonarodzeniowej strucli o niepowtarzalnym smaku, dziś nazywa się ją Dresdner Christstollen. Jedną z wielu atrakcji dla dzieci jest, Święty Mikołaj otwierający codziennie kolejne okno w adwentowym kalendarzu. Jako jeden z najważniejszych jarmarków odwiedzany jest corocznie przez około 3 miliony turystów.
Norymberga – Christkindlesmarkt
Organizowany od 1628 roku. Jarmark otwiera Christkind, anioł w złotej sukni symbolizujący Dzieciątko Jezus. Tutejsza impreza słynie z dużej dbałości o dzieci, organizując Dziecięcy Jarmark Świąteczny, podczas którego dzieci mogą własnoręcznie wykonać prezenty, wypiekać pierniki, dekorować ciastka. Jest przygotowany specjalnie dla dzieci program artystyczny.
Dorośli przechadzając się pomiędzy dwustoma straganami mogą degustować przeróżne przysmaki jak choćby pieczone według 600 letniej receptury norymberski piernik Lebkuchen popijając przy tym grzane wino Gluhwein.
Berlin
W stolicy Niemiec funkcjonuje kilka bożonarodzeniowych jarmarków, oferujących różne atrakcje. Największe to jarmarki na Alexanderplatz, następny przy pałacu Charlottenburg czy na Gendarmermarkt. Każdy może wybrać jeden z nich lub odwiedzić je wszystkie po kolei.
Europejskie jarmarki
Strasburg – Christkindelsmarik
Najsłynniejszy francuski jarmark bożonarodzeniowy i zarazem jeden z najstarszych europejskich. Jego tradycja sięga roku 1570. Jest to bardzo specyficzne miasto, które podczas trwania jarmarku, całe zmienia swój wygląd przypominając wielką kolorową baśniowa krainę. Wszystkie uliczki i domy są odświętnie udekorowane. 300 kolorowych straganów podzielono na 12 małych jarmarków i ulokowano w różnych punktach miasta. Francuzi inaczej niż to dzieje się w innych krajach, prezenty otrzymują od Noela, francuskiego Św. Mikołaja, próżno więc wypatrywać zaprzęgu reniferów. Na każdym kroku można spróbować korzennych ciastek bredeles, pierników o różnych smakach oraz naleśników crepes.
Wiedeń
Stolica Austrii jak przystało na miasto, w którym według zapisków najwcześniej w Europie odbywały się bożonarodzeniowe jarmarki, również ma swój. Nie jest on tak rozdmuchany jak to ma miejsce w innych krajach, posiada jednak swoją klasę. Organizowany jest przy zamku Schonbrunn i słynie z tego, że wystawcy oferują na swych stoiskach wyłącznie ręcznie wykonywane wyroby, najwyższej jakości w bardzo ograniczonych, limitowanych ilościach. Jarmarkowi towarzyszą liczne występy artystyczne i pokazy rzemieślniczej pracy.
Praga – Vanoćny trhy
Czeska stolica w czasie przedświątecznym słynie z niezliczonej ilości straganów. Najciekawszy jest jarmark w sercu Starego Miasta. Drewniane domki otaczają umieszczoną w środku olbrzymią choinkę. Na stoiskach dominują tradycyjne dla Czechów kryształy, wyroby ze szkła, drewniane zabawki. Poczytne miejsce zajmuje biżuteria. Można tu zakosztować słynnych czeskich bardzo słodkich trdelników, popijając je łykiem medoviny lub czeskiego piwa. Atrakcję dla dzieci stanowi żywa szopka z kozami, baranami i osiołkiem.
Bruksela – Plaisirs dHiver
Zimowa Kraina w Belgijskiej stolicy ciągnie się na dużą prawie dwukilometrową odległość. 230 drewnianych budek wypełnionych świątecznymi smakołykami, ozdobami, wyrobami rękodzieła przyciąga mieszkańców i turystów. Spacerując można posmakować słynnych belgijskich gofrów, czekolad, a na to wszystko wypić łyk jałowcowego alkoholu zwanego Janever. Na zakończenie koniecznie trzeba zjeść to z czego Belgia słynie – porcję frytek.
Polskie jarmarki bożonarodzeniowe.
Jarmark Bożonarodzeniowy Wrocław
Najsłynniejszy i zarazem największy w kraju jarmark świąteczny odbywa się we Wrocławiu dolnośląskiej stolicy. 100 wystawców z całego świata oferuje ręcznie wykonane przedmioty. Najmłodsi zaspokoją swoje dziecięce fantazje w Bajkowym Lesie lub w Krainie Krasnali i Reniferów. Najbardziej poszukiwanym Krasnalem jest Prezentuś, kto dotknie jego czapki spełni swoje marzenia. Na zgłodniałych czekają przysmaki rodem z całego świata. Głównym i okazałym elementem dekoracyjnym jest wielki Świąteczny Wiatrak.
Poznań
Poznańskie Betlejem, gości na Placu Wolności i na Starym Rynku. Najsłynniejszą atrakcję stanowi Międzynarodowy Festiwal Rzeźby Lodowej. Dla dzieci tradycyjnie przygotowanych jest wiele atrakcji. Kramy i kramiki oferują typowe artykuły związane ze świętami. Kolejną atrakcją jest pochodząca z 1946 roku karuzela. W trakcie trwania jarmarku organizowany jest przemarsz świątecznej parady.
Kraków
Krakowskie Targi Świąteczne, taką nazwę przyjęto dla organizowanego w Krakowie jarmarku bożonarodzeniowego. Rynek Główny to arena gdzie odbywają się targowe imprezy. Atrakcjami krakowskich przedświątecznych imprez jest pokaz Dziadów oraz Korowód Kolędniczy. Na świątecznych straganach zaopatrzyć się można w przedmioty wykonane ręcznie, doskonale pasujące na prezenty pod choinkę.