Choć działała bardzo krótko, w dziejach Krakowa zajmuje ważne miejsce. Fabryka Oskara Schindlera to miejsce, które dziś przyciąga miłośników historii, badaczy zajmujących się tematyką Holocaustu oraz tych, którzy chcą na własne oczy zobaczyć miejsca związane z wielkimi produkcjami filmowymi. Dlaczego warto odwiedzić placówkę muzealną, która powstała na terenie jednej z najsłynniejszych fabryk krakowskiego Podgórza?
Fabryka Oskara Schindlera i jej dzieje
Fabryka Emalia Oskara Schindlera jest dziś jedną z najważniejszych placówek muzealnych, jakimi może się pochwalić Kraków. Urządzona w budynku administracyjnym dawnej fabryki naczyń emaliowanych wystawa sprawia, że wycieczki po tej fabryce stają się dla każdego gościa jedyną w swoim rodzaju lekcją historii. Dlaczego to miejsce jest tak ważne? Bo fabryka ta może się pochwalić ciekawą historią. Założona w 1937 roku, zaczynała swą karierę jako Pierwsza Małopolska Fabryka Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych „Rekord”. W czasie II wojny światowej stery przejął tu Oskar Schindler – niemiecki przemysłowiec, a jednocześnie – członek NSDAP i agent niemieckiego wywiadu wojskowego.
Pod jego wodzą fabryka, znana teraz jako Deutsche Emailwarenfabrik – DEF, zaczęła produkcję menażek, łusek do pocisków oraz innych produktów, z których mogli korzystać niemieccy żołnierze. Na czym polegała wyjątkowość DEF? Na tym, że Oskar Schindler zatrudniał w swym zakładzie wielu Żydów z krakowskiego getta, a następnie tych, którzy przeżyli likwidację getta i trafili do obozu w Płaszowie. Zapewniając swym pracownikom lepsze warunki oraz chroniąc ich przed wywózkami do obozów, Schindler uratował życie wielu krakowskim Żydom. Najważniejszym wydarzeniem w dziejach Krakowa i działającej tu fabryki Schndlera okazało się jednak sporządzenie specjalnej list, znanej dziś jako „lista Schindlera”. Powstała ona w 1944 roku, w chwili, gdy Armia Czerwona zbliżała się do Krakowa, a Niemcy w pośpiechu likwidowali obozy koncentracyjne na terenie Generalnego Gubernatorstwa.
Żydzi, którym udało się przetrwać do tej pory, skazani zostali na śmierć. Oskar Schindler postanowił jednak ratować swych pracowników. Jego firma przeniesiona została w bezpieczniejsze miejsce, w Sudety, gdzie powstać miał nowy obóz pracy, funkcjonujący jako filia obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Dzięki liście Żydów, których wykupił Schindler w celu zatrudnienia ich w nowej fabryce, wojnę mogło przeżyć około 1100 krakowskich Żydów.
Kim był Oskar Schindler?
O wojennych losach Oskara Schindlera pięknie opowiada film Stevena Spielberga, jednak dokładniejsza biografia tego człowieka nie jest zbyt dobrze znana. A szkoda, bo Oskar Schindler bez wątpienia był postacią ciekawą. Urodzony w 1908 roku na Morawach Schindler już w 1935 roku został członkiem Partii Niemców Sudeckich, dał się też poznać jako aktywny członek Abwehry – wywiadu i kontrwywiadu niemieckich sił zbrojnych. Już we wrześniu 1939 roku Schindler został skierowany do Krakowa, a jego głównym zadaniem było tu czuwanie nad gospodarką.
W ramach tej działalności przejął Schindler fabrykę emalii na Zabłociu i szybko przemienił ją w słynną Deutsche Emailwarenfabrik. W zakładzie tym znalazło dla siebie bezpieczne schronienie wielu Żydów z Krakowa. Choć początkowo fabrykantem kierowały względy ekonomiczne, powoli rodził się w nim sprzeciw wobec polityki, którą III Rzesza prowadziła wobec Żydów. Z czasem Schindler postanowił wykorzystać swą rolę i wpływy do tego, by ratować swych żydowskich pracowników przed śmiercią. Tworząc bezpieczny obóz pracy na terenie swej fabryki, a następnie ewakuując swych pracowników w Sudety, uratował życie wielu osobom.
Ci, którzy przeżyli wojnę, pomagali później Schindlerowi w przedostaniu się do Argentyny. Schindler otrzymał też otrzymał tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, a jego bohaterską postawę w czasie wojny nagłośniło oscarowe dzieło filmowe, dzięki któremu o Schindlerze oraz krakowskiej fabryce emalii usłyszał cały świat.
Na trenie Krakowa nie brak miejsc, które pięknie opowiadają nam o trudnych czasach II wojny światowej. Dawna fabryka emalii bez wątpienia jest jednym z tych miejsc, których podczas historycznej wycieczki po terenie Krakowa nie można pominąć.Gdańsk atrakcje