W Polsce istnieje wiele szlaków turystycznych, które każdego roku zachwycają rzesze podróżników. Jednym z najbardziej atrakcyjnych jest Szlak Orlich Gniazd, który dzięki swemu położeniu oraz specyficznej aurze przyciąga tysiące osób spragnionych przygody.
Szlak Orlich Gniazd – Co to jest?
Szlak Orlich Gniazd jest szlakiem turystycznym położonym w obszarach dwóch województw – małopolskiego oraz śląskiego. Linia szlaku łączy ze sobą jedne z najpiękniejszych miast na mapie naszego kraju – Częstochowę oraz Kraków. Całkowita długość szlaku oscyluje w granicach 164km, które naznaczone są unikalnymi pejzażami i wyjątkowymi krajobrazami. Zwiedzający mogą liczyć na niezapomniane widoki opiewające m.in. w Orle Gniazda stanowiące system średniowiecznych zamków, jurajskich pereł architektonicznych oraz licznych warowni. Niektóre z owych obiektów sięgają blisko 30m, co sprawia, że widok z tej perspektywy zapada w pamięć na bardzo długie lata. Dla miłośników jazdy rowerowej powstał niemal identyczny – Jurajski Rowerowy Szlak Turystyczny, który gromadzi na swej trasie turystów z całego świata.
Jak wygląda historia Szlaku Orlich Gniazd?
Historia tego wyjątkowego szlaku sięga roku 1927 – wówczas w popularnym piśmie – Ziemia trasa ta została wytyczona przez Stanisława Leszczyckiego. Wytyczne okazały się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę, bowiem linia szlaku biegła przez najwyższe wzniesienia Jury zlokalizowane na południu kraju. Oryginalna, acz przemyślana propozycja Leszczyckiego spotkała się z uznaniem oraz aprobatom osób decyzyjnych, czego pokłosiem było sprecyzowanie trasy szlaku, które dokonało się zaledwie 3 lata później, czyli w roku 1930. Poprawki jakie wówczas naniesiona na wersję pierwotną dotyczyły punktu startowego jaki został wyznaczony na terenie miasta królewskiego Krakowa.
Charakterystyczny łuk został umiejscowiony w jego północno-zachodniej części biegnąc dalej przez Płaskowyż Ojcowski i Garb Tenczyński następnie zawracając do stolicy Małopolski. Krajobraz obfitujący w liczne walory przyrodnicze, historyczne oraz krajoznawcze niestety został zaniedbany, zaś brak prac renowacyjnych i konserwacji poskutkował nieodwracalną utratą wspomnianych walorów estetycznych. Do pomysłu powrócił po latach popularny w tamtym czasie podróżnik oraz krajoznawca Kazimierz Sosnowski.
Zaproponował on nowy projekt szlaku w roku 1948. Od słów do czynów minęły zaledwie dwa lata, bo już w roku 1950 przystąpiono do oficjalnego wyznaczenia trasy. Do owej idei walnie przyczyniło się ówczesne Ministerstwo Komunikacji, które łożyło spore sumy pieniędzy. W dużej mierze dzięki tym funduszom w latach kolejnych projekt wciąż był dopracowywany, tak by trasa mogła opiewać we wszystkie najpiękniejsze miejsca usytuowane w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Jakie atrakcje znajdują się na trasie szlaku?
Szlak Orlich Gniazd opiewa w wiele rozmaitych atrakcji. Jego fundamentalną część stanowią oczywiście zamki w większości przypadków wzniesione za czasów Kazimierza Wielkiego. Ale ten wyjątkowy obszar to nie tylko zapierająca dech w piersiach architektura – tytułowy szlak jest zarazem wędrówką poprzez unikalną przyrodę i moc walorów związanych z naturą. Na jego trasie znaleźć możemy m.in. urokliwe pagórki porośnięte rozmaitym drzewostanem oraz malownicze wapienne ostańce, które kreują harmonię jaka występuje pomiędzy człowiekiem, a naturą.
Wyjątkowe pejzaże stanowią wielką atrakcję nie tylko dla turystów, ale także dla fotografów, którzy swoimi unikalnymi zdjęciami uwypuklają piękno krajobrazu jaki obfituje w owe tereny. Wróćmy jednak do tytułowych gniazd stanowiących istną kolebkę naszej kultury oraz historii. Niezapomniana wędrówka sięga czasów odległych w których to krainy Śląska i Małopolski zasiedlane były przez przybyłych w te rejony osadników. To właśnie na początku drugiego tysiąclecia wzniesiono tu pierwsze grody obronne stanowiące bastion obronny piastowskich szlaków handlowych.
Początek wędrówki – Co warto zobaczyć?
Początkiem szlaku jest Częstochowa, która słynie z Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze. Jest to najliczniej odwiedzane polskie sanktuarium maryjne, które tym samym stanowi jedno z najważniejszych tego typu miejsc na świecie. Pielgrzymów oraz turystów przyciąga cudowny wizerunek Marii z Dzieciątkiem będący bizantyjską ikoną – został tu przywieziony w XV wieku. Kolejnym etapem wędrówki jest Zamek w Olsztynie, który posadowiono na skałkach już w wieku XIII. Obiekt ten był notorycznie unowocześniany i ulepszany przez samego Kazimierza Wielkiego z racji ogromnej roli obronnej jaką spełniał. Zamek stanowił fundamentalny element systemy obronnego Małopolski od strony Śląska.
Współcześnie na zwiedzających czeka tu wiele wydarzeń kulturalnych. Podążając dalej śladami tego wspaniałego szlaku nie sposób nie odwiedzić zamku i rezerwatu – Ostrężnik . Leśny rezerwat naszpikowany jest jaskiniami, okresowymi wywierzyskami oraz źródłami krasowymi, co z pewnością zapadnie w pamięć osobom ceniącym walory przyrodnicze. Dla miłośników średniowiecznych zabytków fantastyczną alternatywę stanowić będą ruiny warowni pochodzące najprawdopodobniej z wieku XIV. Kolejnym etapem podróży jest Zamek w Mirowie, który co ciekawe na początku swej genezy był drewnianym grodem usytuowanym na znak obronności przed najazdem Czechów. Późniejsza renowacja oraz przebudowa poskutkowała wzniesieniem nowoczesnej jak na owe czasy warowni obronnej, która skutecznie wypełniała swą rolę.
Podróży ciąg dalszy, czyli na co jeszcze zwrócić uwagę?
Następnym przystankiem na Szlaku Orlich Gniazd jest Zamek w Bobolicach. Obiekt ten jest istną perłą dziedzictwa kulturowego Polski z racji faktu, iż został wzniesiony z osobistej inicjatywy Kazimierza Wielkiego około roku 1350. Historycy nie wykluczają, iż pierwsze – skromne fortyfikacje mogły znajdować się na tym terenie znacznie wcześniej na co wskazują liczne prace archeologiczne na przestrzeni ostatnich lat. Jednym z najbardziej enigmatycznych zabytków średniowiecznych na tytułowej trasie jest Zamek Bąkowiec. Jego historia wzbudza po dziś wiele kontrowersji z racji przynależności obiektu do rodu Toporczyków, którzy znani byli wówczas jako lud grabieżczy.
Ruiny zamku zostały oszpecone w dobie PRL’u poprzez liczne ośrodki wypoczynkowe oraz wyciąg narciarski. Nie przeszkadza to jednak zwiedzającym zaglądać w to tajemnicze miejsce. Kolejnym arcyciekawym miejscem, które warto nawiedzić jest Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu będący największą warownią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz Pałac w Pilicy pochodzący z wieku XIV. Dalszą część wędrówki z pewnością umili cudownym pejzażem Rezerwat Smoleń i znajdujące się na jego terenie Zamek Pilcza.
Na zielonym i stożkowatym niczym z baśni wzgórzu usytuowana jest charakterystyczna wieża. Wzgórze to było zamieszkiwane jeszcze przed naszą erą na co wskazują liczne wykopaliska archeologiczne, które opiewały m.in. w groty i włócznie. Przebywając w tym pięknym miejscu nie sposób nie przenieść się do innej epoki. Podobnie jest w kolejnym punkcie na naszej mapie, czyli Zamku w Bydlinie o którym pierwsze wzmianki znaleziono w dokumentach z wieku XII – gęste zalesienie licznych wzgórz sprawia, że miejsce to ma szczególny charakter na tych wspaniałych terenach.
U kresu szlaku – co Cię czeka?
Kres szlaku jest równie ciekawy jak jego początek oraz środek. Składa się na niego odwiedzany przez wielu turystów Zamek w Rabszytnie oraz Zamek Pieskowa Skała. Przedostatnim punktem na szlaku jest romantyczna góra z Zamkiem w Ojcowie, który wzniósł – jakże by inaczej Kazimierz Wielki. Obecnie jest to cel wędrówki zwiedzających z całego świata. Obecnie istnieje tu wiele uzdrowisk i miejsc wypoczynkowych, które są fantastyczną alternatywą dla osób ceniących bliskość natury. Ostatnim przystankiem na Szlaku Orlich Gniazd jest Zamek w Korzkwi usytuowany na wielkiej górze. Obiekt pochodzący najprawdopodobniej z XIV wieku robi ogromne wrażenie i z pewnością jest symbolicznym końcem tej cudownej wędrówki.Zamek Chojnik na Dolnym Śląsku
Zamek Grodziec
Zamek Czocha
Zamek w Łańcucie
Zamek Smoleń
Zamek Bobolice